Conservatisme — het was een scheldwoord, maar is inmiddels een predikaat van aanbeveling. Uit verzet tegen het politieke en culturele klimaat hees een groep jonge conservatieven in december 2000 de vlag van het conservatisme en accepteerde de naam ‘conservatief’ als een geuzennaam. Die jonge conservatieven richtten een stichting op die zij vernoemden naar de grondlegger van het conservatisme, de Britse parlementariër Edmund Burke (1730–1797).
Conservatisme is moeilijk te definiëren, maar is in ieder geval géén blinde behoudzucht, noch een dromerig verlangen naar vervlogen tijden. Conservatisme is, naast liberalisme en socialisme, één van de drie grote politiek-filosofische stromingen die is ontstaan na de Franse Revolutie. Daarnaast is conservatisme een cultuurkritiek op de uitwassen van de Verlichting en de Romantiek die de moderniteit vormgeven, en een verdediging van de Westerse traditie en haar Joods Christelijke en Klassieke bronnen. Daarnaast is het conservatisme een visie op het goede leven, en een goede samenleving – een visie, maar geen vaste ideologische blauwdruk. Het pleidooi van conservatieven voor een vrije en fatsoenlijke samenleving van betrokken, verantwoordelijke burgers, voor een slanke, bescheiden, maar weerbare overheid, voor het belang van familie, gezin, verenigingen, buurten en kerken, voor opvoeding en onderwijs in de klassieke traditie en voor onderhoud en herstel van het cultureel fundament van onze beschaving heeft sinds 2001 veel weerklank in de samenleving gevonden.
De politieke filosofie van het conservatisme is de basisvoorwaarde voor een vrije samenleving. Die samenleving tot bloei te brengen, vereist het scheppen van een innerlijke orde in de ziel door onderwijs, opvoeding en vorming. Niet vrijheid alleen is het wezen van het Westen, maar de onderlinge afhankelijkheid van vrijheid en deugd (Frank S. Meyer). Deze thema’s lopen als een rode draad door de grote, al drie duizend jaar durende dialoog van het Westerse denken, die helaas de afgelopen vijf decennia steeds verder is verworden tot een monoloog van het sociaal-liberalisme, alleen in gesprek met zichzelf, waarbij de waarde van de Westerse traditie is vergeten. Scholen en universiteiten in Nederland verwaarlozen helaas hun taak om de Traditie levend te houden, met als gevolg dat tegenwoordige generaties studenten en jongeren van de bronnen van hun beschaving zijn afgesneden.
Daarom heeft de Burke Stichting zich ten doel gesteld die draad weer op te pakken. Dat betekent dat wij ons het komende jaar vooral gaan toeleggen op het organiseren van zomerscholen, conferenties, leesclubs en master-classes voor scholieren, studenten promovendi en werkende jongeren, en soortgelijke activiteiten gericht op het hervinden van de morele wijsheid die ligt opgeslagen in de geschiedenis en de “Great Books” van het Westen. Zoals Edmund Burke schreef: People will not look forward to posterity, who never look backward to their ancestors. Wij hopen daarmee te bereiken dat een nieuwe generatie conservatieven zal opstaan, gewapend met een grondige kennis van het conservatisme als politieke filosofie en met een diepgaand besef van de peilers van de westerse beschaving, om de huidige maatschappelijke ontwikkelingen in goede banen te kunnen leiden.